THE GREAT TRAIN ROBBERY (1903)
Büyük Tren Soygunu (1903)
ABD (Edison) 12 dk, Sessiz, SB (elle renklendirilmiş) Yönetmen: Edwin S. Porter Senaryo: Scott Marble, Edwin S. Porter Görüntü Yönetmeni: Edwin S Porter, Blair Smith Oyuncular: A.C. Abadie, Gilbert M. "Bronco Billy" Anderson, George' Barnes, Walter Cameron, Frank Hanaway, Morgan Jones, Tom London, Marie Murray, Mary Snow
Büyük Tren Soygunu
Büyük Tren Soygunu, 1903 yılı ABD yapımı sessiz, kısa, Western filmidir.
Senaryo, yapım ve yönetmeni Edwin S. Porter'dir. Filmde Alfred C. Abadie, Broncho Billy Anderson ve Justus D. Barnes oynamışlardır. Akılda kalıcı ilk öykülü film olarak sinema tarihindeki yerini alır. Büyük Tren Soygunu aynı zamanda ilk western film olarak da sinema tarihine adını yazdırmıştır.
Açıklama
Birçok kaynak Büyük Tren Soygunu'nu, sadece birkaç yıl içinde Amerikan sinemasının en popüler türü haline gelecek olan western'lerin ilki kabul eder. Edison Company'nin 1903 Kasım'ında gerçekleştirdiği film, Amerikan sinemasının Griffith öncesi döneminin en büyük ticari başarı kazanan filmiydi ve çok sayıda taklidi yapıldı.
Edwin S. Porter'ın yönettiği filmin özelliği, bu kadar erken bir tarihte,karmaşık hikayeleme tarzında tutturduğu düzeydir. Her biri hikayeyi geliştiren bir düzineden fazla sahne vardır. Açılış sahnesinde iki maskeli soyguncu, trenin programda olmayan bir İstasyonda durmasını sağlamak için, telgraf memurunu yanıltıcı bir mesaj göndermeye zorlar. Sonraki sahnede haydutlar trene biner. Posta vagonuna girip bir çatışmanın ardından kasayı açarlar. Bir sonraki sahnede makinist ve ateşçiyi etkisiz hale getiren iki soyguncu, adamlardan birini trenden atar. Hemen sonra soyuncular treni durdurup yolcuları soyar. Yolculardan biri kaçmaya çalışırken vurulur. Ardından soyguncular trenden kaçar; sonraki sahnede onları atlarıyla uzaklaşırken görürüz. Bu esnada trenin telgraf memuru yardım İçin mesaj gönderir. Bir kasaba barında, acemi bir dansçı silah zoruyla dans ettirilmektedir ama mesaj geldiğinde herkes tüfeğini kapıp salondan çıkar. Kesmeyle, kasaba ahalisi tarafından takip edilen soygunculara geçilir. Çatışmalar sonucunda soyguncular öldürülür.
Filmin en ünlü karesi olan fazladan bir planda, haydutlardan biri açıkça perdeden dışarı doğru ateş eder. Filmin bazen başında, bazen de sonunda verilen bu sahne, öyle ya da böyle izleyiciye doğrudan ateş hattında olduğu hissini veriyordu.
Filmin oyuncularından G.M. Anderson (asıl adı Max Aronson), başka rollerin yanı sıra vurulan yolcuyu da oynamıştı. Kısa bir sürede ilk western yıldızı olan An derson, "Bronco Billy” rolüyle 1907'den itibaren yüzü aşkın filmde boy gösterdi.
Sonraki yıllarda, Büyük Tren Soygunu'nun ilk western kabul edilmesi gerektiği iddiasına, onun ilk olmadığı ya da western olmadığı gerekçeleriyle karşı çıkanlar oldu. Daha önce, Thomas Edison'un Cripple Creek Bar-Room Scene (1899) adlı filmi gibi western temalı filmler yapıldığı kesinlikle doğru, ancak bunlar Porter'ın filmindeki gibi tam anlamıyla, geliştirilmiş bir öyküye sahip değildi. Filmin köklerini, görkemli demiryolu sahneleri içeren tiyatro oyunlarından ve western olmayan başka filmlerdeki gözü kara soygunlardan aldığı da doğru. Büyük Tren Soygunu'nun gerçek bir western olduğu iddiası, Delaware ve New Jersey'deki Lackawanna Demiryolu gibi gerçek mekanlarda çekilmiş olmasına da dayandırılamaz.
Öte yandan Jesse James günlerinden beri tren soygunları western kültürünün bir parçası olmuştu ve altıpatlarlar, kovboy şapkaları, atlar ve benzeri simgesel öğeler hep birlikte filme hakiki bir western ruhu kazandırır. EB
0 Yorumlar