Mesele Ne Yediğiniz Değil, Sizi Neyin Yediğidir

qooxtar Nisan 06, 2024

Özet: Yeni bir araştırmaya göre, otofaji, duyu nöronlarının ve besin seviyelerinin, yaşam süresini etkileyecek şekilde birlikte etkileşim halinde olmalarını sağlar.

Kaynak: Florida Atlantik Üniversitesi.

Yeni yapılan araştırma daha uzun bir yaşam için gerekli ipuçlarını sunuyor.

Aç kalmadan, yenilen yemeğin miktarını sınırlandırmanın, yaşam süresini uzattığı, primatlar da dahil olmak üzere 20 den fazla hayvan türünde gözlemlendi. Bunun nedeni hala net olarak bilinmiyor. PLOS Genetics’ de yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, Florida Atlantik Üniveristesi’ndeki araştırmacılar “önemli olan şey sadece ne yediğiniz ve ne kadar yediğiniz değil” diyorlar. Kalori tüketmeye ek olarak yemeği koklamanın da yaşlanma sürecini etkileyebileceğini söylüyorlar. Sizi yiyen ya da daha net söylemek gerekirse hücrelerinizi tüketen şeyin ne olduğu, sağlıklı yaşlanma süreci hakkında ipuçları verebilir.

Araştırmacılar C. elegans adındaki minicik bir kurtçuk kullanarak otofajinin-hücrelerin metabolizmada ürettikleri artıkları yediği bir çeşit çöp öğütme süreci yaşlanma sürecini etkilediğini gösterdiler. Bu süreçte sindirim sistemindeki besin emilimi ve koklama nöronları aracılığıyla algılanan yemek kokusu da etkiliydi.

Bu araştırma otofajinin, duyu nöronları ve besin seviyesinin yaşam süresini etkileyecek şekilde birlikte etkileşim halinde olmalrını sağlayan nöroendokrin yolunda önemli bir unsur olduğunu gösteriyor.

Bu yeni bulgular insan yaşlanma sürecinin daha iyi anlaşılmasına, bu sürecin uzatılmasına ve de obezite gibi hastalıkların tedavisine yardımcı olabilir.

Kailiang Jia: “Otofajinin, sindirim sistemi-beyin ve de akabinde tekrar sindirim sitemi arasındaki iletişimi sağlamak üzere hem insan beyninde hem de bağırsağında etkin olduğunu gördük. Bu etkileşimin yaşlanmayı nasıl etkilediğini bulmaya çalışıyorduk.”

Araştırmacılar besinlerin kalorisinin yanı sıra belki de yemeklerin karışımı ve bunların kokularının da besin kısıtlaması yaparken yaşlanma sürecini etkileyebileceğini düşünüyorlar. Koklama, bir nöronun besin kokusunu algılamasıdır.

Jia: “İnsanlar diyet yapıyorken ‘ Çok yemek yemedim’ tarzı cümleler kullanırlar. Aslında sadece kalori değil,besinlerin kokusu da beyin ve sindirim sistemini etkilemesi bakımından önemlidir.”

Meyve sinekleri üzerine yapılan daha önceki bir araştırma bunu doğruluyor. Sınırlı besleniyorlarken, bu sinekler daha uzun yaşadılar. Ama sınırlı beslenme programındayken kokuya maruz bırakıldıklarında yaşam süreleri yemeği koklamadıkları programa göre daha kısaydı.

Yemeklerini sınırladıktan sonra, herhangi bir hayvanın yaşam süresini uzatmak isterseniz bu hayvanda fonksiyonel otofaji olmalı; aksi taktirde bu yaşam süresininin uzamasını gözlemleyemezsiniz. Bu durum özellikle koklama nöronundaki otofaji için geçerlidir. Sindirim sistemindeki otofaji de yaşam süresinin uzama mekanizması için gereklidir. Bu da gösterir ki, sindirim sistemine absorbe ettiğimiz besinler aynı zamanda otofajiyi de düzenler ve dolayısıyla da yaşlanma sürecini kontrol eder.

Kalori kısıtlaması yapmanın neden yaşam süresini uzattığıyla ilgili birkaç hipotez var. Bugün bilim insanları, diyet yada kalori sınırlamasının hücresel boyutta insan vücudunun metabolizmasını ve de fizyolojisini düzenlediğine inanıyorlar.

“Hangi moleküllerin yaşlanma sürecinden sorumlu olduğunu biliyoruz ve otofaji de bu süreçlerden bir tanesi. Bu yüzden koklama nöronundaki otofaji, en azından C. Elegans kurtçuğunda, besin kokusunu alabiliyor ve sonrasında da nöron sinyalleri salgılıyor ve dolayısıyla da yaşlanma sürecini etkileyebiliyor.”

Jia ve ekibi artık otofajinin yaşlanma sürecinde etkili olduğunu bildikleri için hangi proteinlerin bu süreci düzenlediğini anlamak zorundalar.

Nihayetinde de obezite ve kanser gibi diğer hastalıkların tedavilerini de geliştirmeyi umut ediyorlar.

“Kalori kısıtlaması yaptığınızda otofaji aktive edilebilir ve artırılabilir. Zaten kalori sınırlamasıyla aktive edilen otofaji sürecini görebiliyoruz. Otofajiyi azalttığınızda hastalık süreci ağırlaşır; otofajiyi arttırdığınızda ise tam ters etkiyle karşılaşırsınız.”

Kaynak

Çeviren : Sıdıka ÖZEMRE

https://okyanusum.com/