Ok

qooxtar Ağustos 07, 2023

Yay silahın mermisi…

Yay, ok atmak için kullanılan bir savaş aletidir. Kavs veya kabza da denir. Ateşli silahlar bulunmadan önce, savaşların önemli silahı olan ok, yayların saglam, kullanışlı olmasına göre isabetli kabiliyeti kazanan bir araçtır. Yayın yapımı uzun bir emek mahsulü olduğu kadar ince bir sanatın da ifadesiydi. İyi bir yayın yapımı çok sabır ister ve yıllarca sürebilir. Türk yayları 110-140 cm uzunluğunda, 300-360 gr ağırlığında yapılmıştır. Ağaç, kemik, sinir ve tutkal yay yapımında kullanılan esas maddelerdir. Yapımda kullanılan ağaçların en kıymetlisi akça ağaç ve kızılcık ağacı sürgünleridir. Yayın önemli bir parçası kemik, öküz veya manda boynuzundan yapılırdı. Yaya gerilen ve atış hızı saglayan sinir ise öküzün, bilek ve dizi arasın dan çıkartılırdı.

Türklerde yay yapımına çok önem verilirdi. Sanatkarane yapılanlar altın ve yaldızla tezyin edilirdi. Süslemelerin bir köşesine yapan ustanın adı ile yapım tarihi konurdu. Bilhassa askeri müzelerde eski tarihlerde kullanılan çeşitli yay örnekleri pek çoktur.

Yaylar yapılışına göre tımanlı veya sağınlı; kullanılma sahalarına göre de tirgeş, menzil, peşrev (pişrev), kepaze, hedef ve savaş yayları gibi çeşitleri vardır, yaylarla yapılan ok atış mesafelerine geze, atışı yapana da kemankeş denirdi.

Ok ve yay günümüzde sadece spor amaçlı olarak kullanılmakta olan eski bir savaş aracıdır. Eski çağlarda ve Orta Çağ savaşlarında büyük bir rol oynamıştır. Osmanlı'da yay ve ok:

Ok Türk'ler tarafından icad edilmiştir. Daha önceki devirler hakkında bir bilgimiz olmadığı için ok ve okçulugun en parlak zamanının Osmanlı imparatorlugu devrine rastladıgını söyleye biliriz.

Ok ile ilgili Muhammed'e atfedilen 40 hadis, II.Mahmut zamanında Eyüp Cami'i imamı, Abdullah Efendi tarafından tefsir ve tercüme edilerek padişaha sunulmuştur.

İslamiyet'in ilk zamanlarında Arap oklarının mesafesi bugünkü ölçülerle 500 metreyi geçmiyordu. Osmanlı İmparatorluğu’nda ise ok 845.5 metreye kadar fırlatılmıştır.